Hoe kies je een Objectief?

[mmk]

Hoe kies je een objectief?

Hoewel de vraag “Hoe kies ik een lens” erg eenvoudig lijkt, is hij het niet, omdat er vele factoren meespelen bij het kopen van een objectief. Het is bovendien een erg persoonlijke en subjectieve keuze waar geld een belangrijke rol bij speelt. Hoewel we weten dat het een moeilijke keuze is, zullen we proberen je op weg te helpen met de keuze van een lens.

1. Een lens is een stuk gereedschap!

Een lens mag dan een begerenswaardig object zijn, geen twijfel over mogelijk, het is ook gereedschap. In de fotografie zijn er twee verschillende mogelijkheden. Allereerst het gebruik van een vol automatische camera met een vaste lens. Dit is prima voor de gemiddelde persoon die het voor niets anders gebruikt dan het vakantiekiekje van tante Emma maar ook voor de amateur fotograaf die betere foto’s wil. De tweede mogelijkheid is je fotografische ingrediënten zo aan te passen dat er een mix ontstaat naar je eigen smaak en benodigdheden. Dus, als je een lens gaat uitzoeken, onthoudt dan dat het een gereedschap is, een middel voor een doel.
Stel je bijvoorbeeld het volgende scenario eens voor: Je gaat naar de dichtstbijzijnde Praxis en zoekt de gereedschapafdeling. Je vindt hier vele verschillende instrumenten en apparaten. De verkoper komt en vraagt of hij je kan helpen. Jij antwoordt: “Ja, ik heb gehoord dat deze professionele apparaten wel erg goed zijn, toch?” “Inderdaad, ze zijn erg duurzaam en precies!” “Goed…” Na een stilte vraagt de verkoper: “Wat voor een gereedschap zoekt u eigenlijk?” “Hmm, dat is een goede vraag, weet ik veel, een goede”. “Nou, dan bent u aan het goede adres, maar wat gaat u eigenlijk doen met het apparaat?”
Dit mag een beetje vreemd overkomen, maar verkopers van camera’s en lenzen krijgen vaak precies dezelfde vragen voorgeschoteld: “Ik wil een geweldige camera!” of “Ik wil een goede lens”. Dus, als je niet naar de Praxis wilt om te vragen naar een willekeurig goed stuk gereedschap, moet je je eerst eens afvragen wat je precies wilt en waarvoor. Het zelfde geldt voor het uitzoeken van een objectief.

2. Welk type foto’s maak je?

Deze vraag kun je in tweeën delen, namelijk welke foto’s maak je en welke zou je willen maken. Misschien maak je nu foto’s van je muntencollectie, maar krijgt niet het resultaat dat je wilt of heb je altijd al die fantastische nachtelijke skyline met dat grappige fish-eye effect willen vastleggen. Het kan ook zijn dat je juist de details van een kerkgebouw eens van dichtbij wil fotograferen op je volgende vakantie. Het is een goed idee om voor je zelf uit te maken voor welke specifieke taak of doel je een lens wilt, het maken van een bepaald type foto’s. De juiste lens kan je helpen dat doel te bereiken.

3. Welk type camera heb je?

Deze vraag gaat niet alleen over het merk, maar ook het model. In het geval van een Canon digitale spiegel reflex camera’s zijn er in principe twee types. De professionele ‘full frame’ camera’s en de crop-camera’s. Full-frame camera’s zijn duur en worden vooral professioneel ingezet (zelfs een professioneel instap modelletje als de 5D is een duur stukje gereedschap). Deze camera’s hebben vele voordelen en een daarvan is de mogelijkheid een lens te gebruiken op zijn exacte brandpuntsafstand. Bij een full frame gedraagt een 50 mm lens zich als een 50 mm lens. De goedkopere crop-camera’s hebben een kleinere sensor en daarom moet er een conversie factor worden toegepast. De meest populaire Canon camera’s (xxxD en xxD series) hebben een 1.6x cropfactor, dit betekent dat een 50 mm lens zich gedraagt als een 80 mm lens.
Deze factor is van belang omdat bijvoorbeeld de EF lenzen van Canon compatibel zijn met beide type camera’s, terwijl de EF-S lenzen niet met een full-frame werken. Ben je nu de trotse bezitter van een 400D en je droomt van een 5D, dan is het verstandig daar nu al rekening mee te houden en geen EF-S type objectief aan te schaffen. Het goede nieuws is dat de volgende stap, de 40D (met behoorlijk professionele specificaties) een crop-camera is en dus zonder problemen EF-S objectieven kan gebruiken.
Camera’s komen en gaan, maar objectieven blijven bestaan. Bovendien zijn zij het meest belangrijke (en waardevolle) van je fotografische collectie. Lenzen zijn een belangrijke investering en, anders dan camera’s, behouden goede objectieven hun waarde. Bouw dus aan je collectie met de middellange en lange termijn in je hoofd.

4. Compromissen.

Er bestaat niet zoiets als de ‘perfecte lens’, uiteindelijk zal er altijd een één of ander compromis uit de bus komen. Als je een goedkope lens koopt, lever je in op duurzaamheid of optische kwaliteit. Een grote telelens kan wel eens niet zo draagbaar zijn. Wil je een snelle lens, dan kan hij erg duur zijn of erg zacht bij het grootste diafragma. En, zoals zo vaak: geld maakt niet altijd gelukkig. Als je voor een objectief kiest, moet je beslissen wat belangrijk voor je is en wat niet.

5. Voor het kopen altijd uitproberen.

Houd er rekening mee dat zelfs een gemiddeld geprijsde lens wel eens veel duurder kan zijn dan een compact camera en dat een L (luxury) lens duurder kan zijn dan een spiegel reflex camera. Bij veel fotohandels kun je lenzen huren. Als je van plan bent een duur objectief aan te schaffen, is het misschien een goed idee er eerst eens een te huren voor dat je gaat kopen.

6. Maximum diafragma.

Het is belangrijk te bedenken bij welke licht omstandigheden je typisch fotografeert. Heb je controle over het licht (studio of een light-box), ga je ergens midden in de woestijn staan of wil je juist het zonnegloren op de gevoelige plaat. Het maximale diafragma van de lens is een belangrijk startpunt. Snelle lenzen (die met het grootste maximale diafragma, het kleinste diafragma nummer) zijn meestal het meest prijzig (vooral bij zoomlenzen). Als je een zoomlens ziet met een constant diafragma nummer over het hele bereik, dan kun je er gif op in nemen dat het een duur objectief is. Een snelle lens is geweldig voor natuurlijk en gedimd licht. Bovendien regelt het diafragma de scherptediepte. Wil je een mooie achtergrond onscherpte (bokeh) dan heb je een snelle lens nodig met circulaire diafragma bladen (bekijk daarom de specificaties goed).

7. Image stabilizer (beeldstabilisatie, IS)

Het IS systeem is een van de beste toevoegingen in de fotografische techniek van de laatste tijd. Lenzen met IS kunnen worden gebruikt in situaties met weinig licht of kunnen met langere telelenzen en toch bewegingsonscherpte (van de fotograaf) voorkomen. De nieuwste generatie IS kan bewegingsonscherpte bij 3 tot 4 stops langere sluitertijden voorkomen. Soms is een lens niet extreem snel (gemiddeld maximum diafragma), maar met IS worden de zaken dan toch al snel beter. Deze objectieven zijn duurder, maar het is elke cent waard. Je moet dus niet al te blij worden van een 18-200 lens voor slechts € 350, omdat deze een maximaal diafragma heeft van f/3.5-f/6.3 en geen IS. Kijk ook goed naar welke generatie IS in de het objectief is gebouwd. De vroege versies geven slechts 2 stops compensatie, je moet het uitzetten als je je camera op een statief monteert en ze kunnen wat lawaai maken.

8. Prime en zoomlenzen.

De oudere lezer kan zich wellicht de tijd herinneren dat een camera slechts een lens met een vaste brandpuntsafstand had. Deze lenzen (ook bekend als ‘primes’) hebben een aantal voordelen: Ze zijn snel, hebben erg goede optica en zijn relatief goedkoop. Ze lijken dus de perfecte lenzen en vaak zijn ze dat ook. Het probleem zit hem in de inzetbaarheid. Omdat het brandpunt vast staat moet je naar voor en achter om de juiste compositie te bereiken. Vaak is dit geen probleem, maar soms heb je echt de vrijheid nodig om dichterbij of verder af te komen zonder van positie te veranderen. Een goedkope prime (zoals de Canon EF 50mm F/1.8 mark II) levert erg goede optische kwaliteit voor een goede prijs (circa € 90).
Hoewel primes een erg goede prijs/kwaliteit verhouding hebben, zijn ze wat beperkt in gebruik door het vaste brandpunt. Een zoomlens is veel veelzijdiger, maar op meerdere aspecten ook weer een compromis. Ze zijn langzamer (zelfs het snelste L objectief is langzamer dan de goedkoopste prime lens) en duurder. Het goede nieuws is dat er vele zoomlenzen met IS zijn die compenseren voor het kleinere diafragma. Deze zijn beschikbaar in een verscheidenheid van prijsklassen.

9. Prijs

Geld is niet het belangrijkste in een leven, maar je kunt er zeker een leuk objectief voor kopen. Hoeveel zou je moeten betalen voor een lens? Dat is een belangrijke vraag. Het is zeker niet alleen ‘het kost wat, maar dan heb je ook wat’. Je kunt een hele goede EF 50mm f/1.8 voor circa €90 kopen of 12 keer zoveel betalen voor een EF 50mm F/1.2. Is deze L lens 12 keer zo goed? Het antwoord is nee, hij is zeker beter, maar geen 12 keer. Hetzelfde geldt voor de EF 70-300 DO zoomlens (€1100), een compacte lens met diffractieve optica, die optisch niet beter is dan een EF 70-300 F/4.5-5.6 IS (€470).
Canon heeft 3 verschillende objectieflijnen in de handel: budget, USM standaard en luxury (L)
- Budget lenzen hebben geen ultrasone motor (USM) Ze maken meer herrie en stellen langzamer scherp. Het huis van het objectief is gemaakt van plastic en vaak is ook het verbindingsstuk met de camera uit dit materiaal. De lenzen zijn van optisch glas dus de beeldkwaliteit is goed, maar je moet er mee leren omgaan om het onderste uit de kan te halen.
- USM standaard lenzen hebben een metalen verbindingstuk. Soms zijn andere delen ook van metaal, maar het grootste gedeelte van het huis is van plastic. Ze hebben een USM motor die ze nagenoeg stil maakt met een erg snelle en accurate autofocus. De optische kwaliteit verschilt van model tot model en gaat van goed tot erg goed, soms zelfs excellent. Deze objectieven zijn een goede investering, leveren betere resultaten dan de budget modellen en bovendien hoef je er geen tweede hypotheek op te nemen. Sommige professionals beweren dat je hier geen geld aan moet spenderen omdat ze inferieur zouden zijn, maar die betalen vaak hun eigen materiaal niet. Er zijn enige USM objectieven met aspherische componenten die minder chromatische aberratie en een betere optische kwaliteit geven. Veel USM objectieven zijn prijzig en een aantal heeft een excellente optische kwaliteit. Dus laat je niet voor de gek houden omdat je toevallig geen rode streep ziet.
- L objectieven zijn de luxe lenzen uit de canon reeks. Ze zijn eenvoudig te herkennen aan de rode streep op het huis. Ze zijn behoorlijk prijzig (v.a. ca. €625), maar zijn hun geld meer dan waard. De constructie is geweldig omdat ze gemaakt zijn van een magnesium legering die lichtgewicht en duurzaam is. Veel L lenzen zijn (spat)waterdicht, wat een goede combinatie levert met dito camera’s (dat is geweldig als je staat te fotograferen in de Himalaya, midden in de jungle of op de Nederlandse heide). Optisch is dit het summum. Als je een crop-camera hebt, gebruik je het beste deel van het glas, dus mag je excellente optische kwaliteit verwachten. Sommige L lenzen zijn erg snel en voorzien van IS. Je zult niet snel teleurgesteld zijn met een L-lens, maar je moet er wel wat voor over hebben.

10. Andere merken

Je hoeft niet perse Canon objectieven aan te schaffen, er zijn alternatieven op de markt van b.v. Tamron, Tokina en Sigma. Objectieven van deze merken zijn goedkoper en er zijn zelfs uitvoeringen te verkrijgen waarvan er geen Canon equivalent is. Over het algemeen hebben ze een goede prijs kwaliteit verhouding. Het probleem met deze lenzen is over het algemeen de optische kwaliteit: ze vertonen vaak meer vervorming en chromatische aberratie. In veel gevallen is de optische kwaliteit minder en vergelijkbare Canon lenzen zijn, hoewel duurder, meestal beter. Des ondanks is het een goed idee naar deze merken te kijken omdat ze prima objectieven aanbieden die aan jouw doelen en verwachtingen voldoen.

11. Brandpuntsafstand

Afhankelijk van het te fotograferen onderwerp heb je de juiste brandpuntsafstand nodig. De volgende tabel kan je mogelijk helpen het objectief te vinden dat je nodig hebt (let op: de afstanden zijn gebaseerd op een full-frame camera).

[img]http://old.eosdigitaal.nl/forum/album_p ... c_id=96294[/img]

Houd er rekening mee dat als je van dichtbij wilt fotograferen, je een macrolens nodig hebt. Gelukkig kun je deze lenzen ook voor normale afstanden gebruiken.

12. De vragen

1. Waar heb ik de lens voor nodig? Portretten, luipaarden in de Serengeti, reisfotografie, lichtbox thuis op tafel, macro? Vraag je zelf: “welke lens heb ik nodig om (onderwerp) te fotograferen?”

2. Heb ik groothoek of juist tele nodig? Wil je zoveel mogelijk van de omgeving vangen of juist zoveel mogelijk detail? Wil je de Grand Canyon in al zijn glorie aan de muur, of dat hert in de Oostvaardersplassen.

3. Is het onderwerp ver weg of dichtbij? Ben je instaat om dichter bij te komen? Als de afstand tussen jou en het object vast staat is een prime wellicht een goede keuze, anders een zoom.

4. Hoe flexibel moet de brandpuntsafstand zijn? Veel fotografen willen een flexibele lens welke in meerdere situaties te gebruiken is. In zo’n geval is een zoomlens met een redelijk groot bereik aan te raden.
De EF 24-105 heeft bereik met een full frame camera dat gaat van echt groothoek (24 mm) tot medium tele (105 mm). Op een crop-camera komt dit overeen met 39 mm tot 168 mm en mis je dus een belangrijk deel groothoek. Als je een crop-camera hebt, zou de EF 17-85 een goed alternatief kunnen zijn welke equivalent is met 27mm-136mm en voorzien is van IS. Een erg goed “walk around” objectief is de EF-S 17-55 IS. Deze is equivalent met 27mm-88mm, heeft IS en heeft bovendien een erg goede optische kwaliteit.

5. Hoe snel moet het objectief zijn? Deze vraag heeft bijna altijd een voor de hand liggend antwoord: Zo snel als je portemonnee aan kan.

6. Heb je IS nodig? We hebben nog nooit een fotograaf horen zeggen: “mijn objectief heeft IS, maar ik gebruik het eigenlijk niet en ik wil het eigenlijk ook niet”. Als het er op zit, is heeft het zeker toegevoegde waarde, daar is geen twijfel over mogelijk.

7. Hoeveel wil je uitgeven? Het is erg belangrijk van tevoren een budget vast te stellen en je daar ook aan te houden. Laat je platina credit kaart thuis en wees voorzichtig als je het objectief op het internet koopt.
Het kopen van een objectief is vergelijkbaar met het kopen van een auto: voor €1000 extra heb je de MP3 optie, voor €500 de lichtmetalen velgen, voor €400 een open dakje, enz. Als je niet oppast kom je thuis met een Honda Civic voor slechts 40.000 euro!
Er is bijna altijd een beter objectief te krijgen voor meer geld. Een goede vraag waarmee je de fotovakhandel binnen loopt zou kunnen zijn: “ik wil een telelens voor mijn dierentuin foto’s, hij moet een bereik hebben van ongeveer 70 tot 300 mm, snel zijn (F/2.8.) of voorzien van beeldstabilisatie. Ik wil er niet meer dan € 600 aan uitgeven.” Een ander scenario: “Ik wil een snelle prime op mijn 400D camera voor het maken van portretten. Hij moet de best mogelijke kwaliteit foto’s maken en stevig gebouwd zijn. En dat alles voor maximaal € 300.” Dit klinkt een stuk beter dan: “Ik wil een goede lens.”
Iets dat je absoluut niet moet doen is de fotovakhandel binnen lopen of het internet afstruinen met de gedachte “ik heb nog € 1500 over van de kerstgratificatie, wat zal ik daar eens voor kopen.

8. Is grootte en gewicht belangrijk? Misschien kun je dezelfde optische kwaliteit aanschaffen voor uiteenlopende prijzen, maar hoe zit het met het gewicht en de grootte van het objectief? Als je niet van plan bent veel te reizen of de hei op te gaan, dan is een grote zware lens niet zo’n probleem. Op een trektocht door de Alpen, echter, is al dat extra gewicht wel degelijk vervelend en zou je wensen dat je een paar honderd euro extra had uitgetrokken voor die ultra compacte variant.

9. Heb je echt een professioneel “L” objectief nodig? Als je niet je brood verdient met fotograferen is betalen voor de extra stevige constructie van een L lens misschien niet echt noodzakelijk. Als je niet de superieure optische kwaliteit nodig hebt (b.v. omdat je tante Emma gaat fotograferen bij een familie dinertje) dan is een L objectief inderdaad een Luxe lens. Maar als je inkomen wel degelijk afhangt van de kwaliteit van je foto’s, als je het objectief veel gaat gebruiken, als je ook die geweldige platen wilt maken of als je het objectief in een natte (regen, mist) of stoffige omgeving gebruikt, dan kun je eigenlijk niet uit de voeten met een gemiddelde lens. Een professionele fotograaf zei ooit: “Ik ben te arm om me slechte apparatuur te veroorloven.”

10. Zal de lens aan mijn wensen voldoen? Als je de bovenstaande vragen voor je zelf beantwoord hebt, weet je als het goed is voldoende goed waar je het objectief voor gaat gebruiken en welke opties er zijn. Doe je huiswerk, vraag andere fotografen, huur de lens voor de aanschaf en ga alle opties na. Koop daarna pas de lens.

Conclusie
Het kiezen van een objectief behoeft een duidelijk doel en redelijk goede technische kennis. Hoewel dit verhaal slechts in gaat op de hoofdzaken hopen we toch dat je er iets aan hebt.

Disclaimer
Dit is een vertaling naar: http://www.photoaficionado.com/lenstalk/chooselens.html door Oscar Colorado. Op zijn site zijn nog meer handige tutorials te vinden. De hier genoemde prijzen zijn globaal en bedoeld om een indruk te geven.
Vertaling: MMK met hulp van Gumpje en Dulfer die ook het artikel aandroeg.

[jeveos]

Prima stukje vertaalwerk!

Ik weet niet welke afspraken er exact gemaakt zijn met de originele autheur, maar is het nog mogelijk zelf wat te wijzigen aan die tekst? Zo staat er bijvoorbeeld wel een FF en een APS-C omschrijving in, maar mist de APS-H (1D series) cropfactor. Verder wordt er helemaal niets gezegd over de optische kwaliteiten van een objectief (geen lens he, een objectief!). Zelfs eenvoudige dingen als vervorming, chromatische aberratie en soortgelijke zaken worden niet genoemd en dat is best jammer.

[mmk]

Thanx en tja,

Mijn voorstel zou zijn dat wel te doen. Ik weet niet wat Dulfer heeft afgesproken.

Je hebt gelijk dat een lens een deel van een objectief is. Dat heb ik me ook gerealiseerd (naar het eind toe zie het je woord ook meer). Soms, echter, komt het twee keer voor in een zin, en dan verkies ik een "synoniem" .

D'r wordt weinig over aberratie gezegd en niets over vervorming, dat klopt. Ik denk dat de auteur dat gemakshalve onder het kopje optische kwaliteit heeft geschoven (dan hoeft ie geen moeilijke dingen uit te leggen ). We kunnen er een item van maken.

Marc

[dulfer]

Door alleen het lezen van dit artikel, zal geen ideaal aan te schaffen objectief bepaald kunnen worden. Wel is het een (imho waardevol) 'eenvoudige' guide voor het aanschaffen van een nieuw objectief. Welke variaties zijn er en welke keuzes moet ik maken alvorens een objectief uit te zoeken?

Ik zie het als de adviserende rol van de verkoper in de winkel. De diversiteit in objectieven is tenslotte enorm, en zonder vooraf keuzes te maken ga je er (zeker als beginner) niet zelf uitkomen.

Zaken als optische kwaliteit worden heel kort (wellicht onvoldoende) behandeld in de uitleg over de 'budget', 'USM' en 'L' lijn van Canon en de 'third party lenses'. Het lijkt me niet netjes om zondermeer in zijn artikel te gaan schrappen en toevoegen, maar wellicht is een links maken naar een woordenboek een optie?

Ik zal nogmaals contact opnemen om te vragen hoever wij kunnen gaan in toevoegen. Wellicht ziet hij het als positief en kunnen we elkaar hierin aanvullen om het artikel beter te maken.

[jeveos]

Zoals het artikel nu staat is het een uitstekend uitgangspunt, dat staat buiten kijf. We kunnen eventueel nog een aanvullend artikel maken natuurlijk als de originele auteur niet wil dat er aan gesleuteld wordt.

De reden dat ik dit naar boven breng is eenvoudig. Veel mensen kijken bij het uitzoeken van een nieuw objectief vooral naar prijs, lichtsterkte, IS, macro en soortgelijke gepromote eigenschappen terwijl de optische eigenschappen vergeten worden. De meeste verkopers in de gemiddelde combi-foto weten nauwelijks méér over een objectief te vertellen.

Nu pleit ik niet voor MTF grafieken en dergelijke technisch omschreven gegevens, maar wel voor niet-quantitatieve omschrijven van zaken als flare, optische vignettering, CA gevoeligheid en kleuring. Toch belangrijke zaken bij de aanschaf van een objectief waar helaas maar heel weinig kopers rekening mee houden. En met een paar simpele voorbeeldjes maak je een hoop duidelijk.

Desnoods wil ik wel helpen om zo'n aanvulling te maken (al denk ik dat er anderen zijn op dit forum die daar meer van weten dan ik).

[mmk]

Nu pleit ik niet voor MTF grafieken en dergelijke technisch omschreven gegevens, maar wel voor niet-quantitatieve omschrijven van zaken als flare, optische vignettering, CA gevoeligheid en kleuring. Toch belangrijke zaken bij de aanschaf van een objectief waar helaas maar heel weinig kopers rekening mee houden. En met een paar simpele voorbeeldjes maak je een hoop duidelijk.

Desnoods wil ik wel helpen om zo'n aanvulling te maken (al denk ik dat er anderen zijn op dit forum die daar meer van weten dan ik).

Ik denk dat een extra punt "optische kwaliteit" tussen 6 en 7. De beste oplossing is. Alternatief, we plaatsen het onder het artikel. Dan heb je geen enkel probleem, lijkt me, maar wel alles lekker bij elkaar.
Of, je maakt een nieuwe post en verwijst daar hier naar. Het voordeel van het laatste is dat je er veel uitgebreider op in kunt gaan, met plaatjes enzo.

Marc

[dulfer]

Leuk dat men enthousiast is.
Ik heb de vrijheid genomen om een aanzet te maken voor het onderdeel 'optische kwaliteit'. Het is mijn kennis tot nu toe, dus er kunnen wat onvolledigheden/onwaarheden inzitten.
Voel je aub ook niet bezwaard me te corrigeren....


Optische kwaliteit
Een objectief bestaat heel simpel gezegd uit een ronde buis, met daarin meerdere geslepen stukken glas: de lenzen. Het ene objectief heeft enkele lenzen, andere hebben er maar liefst 18 (of meer). Het doel van dit lenzenstelsel is de binnenvallende lichtstralen zo te breken, dat ze op de sensor van de camera vallen.
Een groot nadeel van dit lenzenstelsel is dat er zg. 'lensfouten' in optreden. Dat wil zeggen dat de binnenvallende lichtstraal niet helemaal op dezelfde plaats de sensor raakt als dat deze door het objectief naar binnen is gekomen.

De meest duidelijke 'lensfouten' zijn 'vignettering', 'vertekening', 'chromatische aberatie' (CA) en 'lens flare'.

Vertekening
Gebouwen bevatten voornamelijk rechte lijnen en hoeken, bij vertekening worden deze lijnen verbogen, zodat het net lijkt of ze krom zijn. Bij groothoeklenzen is vooral sprake van tonvormige vertekening (hoe verder naar de randen van de foto, hoe meer de lijnen naar buiten krommen) , bij telelenzen juist van kussenvormige vertekening (de lijnen lijken aan de randen naar binnen te krommen). Bij duurdere objectieven is er minder vertekening.

Vignettering
Bij vignettering of lichtafval is de rand van de foto, ten opzichte van het midden, een stuk donkerder. Dit komt doordat er niet genoeg schuininvallend licht de lens binnenkomt. Vrijwel ieder objectief heeft last van vignettering, hoe beter het objectief, hoe minder last je ervan hebt.

Chromatische Aberratie (CA)
Licht is bestaat uit meerdere golflengtes. Iedere golflengte zien wij op ons netvlies als een andere kleur. De lenzen in het objectief veranderen deze 'golven' van richting om ze op de sensor te laten vallen. Helaas breekt niet iedere golflengte hetzelfde, waardoor voornamelijk de paarse kleur nog weleens niet op hetzelfde plekje van de sensor terecht komt als de andere kleuren. Hierdoor onstaat een effect wat 'Chromatische Aberratie' genoemt wordt, en is zichtbaar als een paarsige verkleuring rond scherpe randen in de foto. CA wordt in het engels daarom ook wel 'purple fringing' genoemd.
CA is overigens niet per se paars, kan ook groen of blauw zijn. Het wordt veroorzaakt doordat het optisch brandpunt niet voor iedere kleur licht helemaal perfect hetzelfde is. Zie o.a. de website van Paul van Walree.
Door meerdere lenzen achterelkaar te plaatsen, waarvan de CA afwijking van de ene die van de andere tegengaat, is het mogelijk lenssystemen te maken die de afwijking nauwelijks vertonen. Een objectief die hier voor gecorrigeerd is, wordt aangeduid als een "apochromaat" of een "apochromatisch gecorrigeerd objectief".

Lens Flare
Licht dat onder een lage hoek de lens binnenvalt, kan door breking in het objectief tussen de lenzen weerkaatsen. Het resultaat hiervan is een zogenoemde 'lens flare'. Dit is een zonachtige verlichting in de foto, met als gevolg een drastische vermindering van het contrast.
Dit kan iets extras aan je foto toevoegen, maar niet zelden doet het afbreuk. Deze 'flare' kan deels worden tegengegaan door gebruik te maken van een zonnekap. Deze zonnekappen worden speciaal voor een objectief ontworpen om zoveel mogelijk effect te hebben, zonder vignettering of ander kwaliteitsverlies te veroorzaken.
Niet alle fabrikanten leveren standaard een zonnekap bij het objectief, waardoor deze los aangeschaft moet worden.

Naast het beperken van 'flare' kan een zonnekap tevens bescherming bieden aan de frontlens van het objectief, aangezien deze eerder een obstakel zal raken dan de lens zelf. Het vervangen van de zonnekap is vele malen goedkoper dan reparatie van het objectief!

Over het algemeen (uitzonderingen daargelaten) geldt hoe duurder het objectief, hoe minder last van bovenstaande lensfouten. Het hangt af van jouw belang van afwezigheid van lensfouten of een duurdere lens, met minder fouten, ook daadwerkelijk de extra investering waard is. Veel goedkopere lenzen kunnen bij juiste instellingen prima resultaten leveren.

[mmk]

Lekker simpel en duidelijk!

Over dat "paarse" licht ben ik niet zeker. Dat bestaat namelijk niet (of beter dat kan bijna niemand zien). Het is wel zo dat blauw (ene kant van het spectrum) anders breekt dan rood (andere kant van het spectrum). Dus er zal wel een mengkleur onstaan. Vandaar overigens ook een blauwe lucht en rode zonsondergang. Tja, wordt misschien ook veel te natuurkundig zo en doet aan het verhaal niets af...

Marc

PS Ter info: zie dit plaatje, de zwarte lijn is de correctiecurve, maar die komt verrassend goed overeen met ooggevoeligheidscurve (wij zien iets minder goed in het IR).

[dulfer]

@mmk, ik was zelf altijd in de veronderstelling dat de CA een rode rand verooraakte.
Maar gezien de term 'purple fringing' bestaat, heb ik maar voor de paarse variant gekozen.

[jeveos]

Puike aanzet!

Mijn input: CA is niet per se paars, kan ook groen of blauw zijn. Het wordt veroorzaakt doordat het optisch brandpunt niet voor iedere kleur licht helemaal perfect hetzelfde is. Zie o.a. de website van Paul van Walree. Een objectief die hier voor gecorrigeerd is, wordt aangeduid als een "apochromaat" of een "apochromatisch gecorrigeerd objectief".

CA moet overigens niet verward worden met blooming. Blooming lijkt veel op CA, maar komt doordat licht niet recht op de microlensjes voor de sensor valt - het heeft dus (bijna) niets met objectieven te maken. Blooming is vrijwel altijd paars van kleur.

Ik mis nog wel een stukje over flare (sommige objectieven zijn gevoeliger voor flare dan andere) en het belang van de zonnekap (niet ieder objectief wordt geleverd inclusief zonnekap).

[dulfer]

@jeveos: Ik heb je aanvulling verwerkt en een paragraaf over flare toegevoegd, geef even aan of je nog wat mist daarin.

[mmk]

Zodat ik het maar een keer hoef te typen (te pasten eigenlijk ): het relaas hoe ik tot mijn objectieven ben gekomen. Dit was voor ik bovenstaande vertaalde overigens :

Ik ben begonnen met een 18-200 van Sigma. Als beginnerslens ideaal. Groothoek en tele in een, geen gewissel, prima walk around. De foto's waren ook over het algemeen niet slecht, dat wil zeggen, als je mijn onkunde er af zou kunnen trekken en mijn beperkte kijk op fotografie meeneemt. Je kunt er echt mooie foto's mee maken!
De eerste toevoeging was een Sigma 18-50 DC F2.8 EX, vooral voor binnen waar ik altijd snelheid tekort kwam.
Daar ik op een goed moment genoeg had van de onscherpte bij tele door beweging (schemer buiten, binnen) heb ik besloten dat ik IS wilde en omdat ik het budget er voor had is het meteen een 70-200 F4 L lens geworden (en niet de 70-300 IS). Als snel miste ik het stuk tussen 50 en 70 (met name bij architectuur) en ben dus op zoek gegaan en uitgekomen op de 24-105 F4L (ook nu kon Jantje het lijden).
Echter voor groothoek heb ik nog steeds mijn Sigma 18-50 DC F2.8 EX. En die gaat voorlopig ook niet weg omdat ik die vooral overdag gebruik en er meestal meer dan genoeg licht is om op 1/80 te kunnen schieten (op 50 mm). Ook mis het stuk voor de 18 mm (nog) niet. De kleuren van dit objectief zijn iets geler dan de Canon lensen, maar als je het weet, kun je daar in een bewerkingsprogramma prima iets aan doen. Scherpte is voor mij het belangrijkst (ik knijp het diafragma altijd een beetje, vanaf 5.6 of zo).

Overigens zit de 24-105 eigenlijk continue op de camera, die wil er om de een of andere reden maar niet af .

Marc

[Pagi]

Over het algemeen (uitzonderingen daargelaten) geldt hoe duurder het objectief, hoe minder last van bovenstaande lensfouten. Het hangt af van jouw belang van afwezigheid van lensfouten of een duurdere lens, met minder fouten, ook daadwerkelijk de extra investering waard is. Veel goedkopere lenzen kunnen bij juiste instellingen prima resultaten leveren.

Je geeft in je uitleg geen grootheden aan waarmee men de lensfouten zouden kunnen "meten"; is dat gewoon niet mogelijk ?

Ik hoor bijv dat de Canon EF 70-300mm f/4-5.6 IS USM de L lenzen benadert qua optische kwaliteiten.
Valt dit dan in de specificaties enigzins te lezen of is het een ervaringskwestie (om de diverse fouten te kunnen zien en ze enigzins meetbaar vergelijken binnen een aantal lenzen) ?

[boels069]

Valt dit dan in de specificaties enigzins te lezen ...

Was dat maar waar.
Fabrikanten van objectieven zijn niet verplicht om optische specificaties openbaar te maken die de consument kunnen helpen bij de keuze.

Er zijn wel websites waar je veel info kunt aantreffen, bijvoorbeeld:
http://www.photozone.de
http://www.slrgear.com
Maar dan is een technische achtergrond of belangstelling daarvoor wel nodig.

[coolrxman]

Zodat ik het maar een keer hoef te typen (te pasten eigenlijk ): het relaas hoe ik tot mijn objectieven ben gekomen. Dit was voor ik bovenstaande vertaalde overigens :

Ik ben begonnen met een 18-200 van Sigma. Als beginnerslens ideaal. Groothoek en tele in een, geen gewissel, prima walk around. De foto's waren ook over het algemeen niet slecht, dat wil zeggen, als je mijn onkunde er af zou kunnen trekken en mijn beperkte kijk op fotografie meeneemt. Je kunt er echt mooie foto's mee maken!
De eerste toevoeging was een Sigma 18-50 DC F2.8 EX, vooral voor binnen waar ik altijd snelheid tekort kwam.
Daar ik op een goed moment genoeg had van de onscherpte bij tele door beweging (schemer buiten, binnen) heb ik besloten dat ik IS wilde en omdat ik het budget er voor had is het meteen een 70-200 F4 L lens geworden (en niet de 70-300 IS). Als snel miste ik het stuk tussen 50 en 70 (met name bij architectuur) en ben dus op zoek gegaan en uitgekomen op de 24-105 F4L (ook nu kon Jantje het lijden).
Echter voor groothoek heb ik nog steeds mijn Sigma 18-50 DC F2.8 EX. En die gaat voorlopig ook niet weg omdat ik die vooral overdag gebruik en er meestal meer dan genoeg licht is om op 1/80 te kunnen schieten (op 50 mm). Ook mis het stuk voor de 18 mm (nog) niet. De kleuren van dit objectief zijn iets geler dan de Canon lensen, maar als je het weet, kun je daar in een bewerkingsprogramma prima iets aan doen. Scherpte is voor mij het belangrijkst (ik knijp het diafragma altijd een beetje, vanaf 5.6 of zo).

Overigens zit de 24-105 eigenlijk continue op de camera, die wil er om de een of andere reden maar niet af .

Marc

Ik zit bijna op hetzelfde pad....
De eerste fabrikant die een 17-100+ lens maakt van hoge optische kwaliteit met IS (OS) en USM (HSM) heeft er in iedergaval 1 klant bij...
De 24-105 is op mijn cropcam weer net niet groothoek genoeg..

[mmk]

Beetje lopen doet soms ook wonderen . Ik begin nu echter wel langzamerhand genoeg van die 18-50 te krijgen. Vooral binnen/bandjes: open is ie gewoon niet scherp genoeg .

Marc

[laawim]

Lieve vakmannen

Ik ben pas begonnen en schafte mij de EOS 400D aan Met die KIT lens. Nu ben ik langzaam de kennis en termen aan het bestuderen over fotografie. Ik neem de tussenweg en wil prachtige foto`s gaan maken van; dieren, natuur, landschappen, portretten enz.

Deze zomer ga ik naar Oosterijk en wil ik investeren in een nieuw opjectief. eerst zou het gaan tussen de Canon EF 70-200mm F 4.0 L USM + zonnekap of de Canon EF 70-300mm F 4-5.6 IS USM. Allebei telezoom objectieven. Nu heb ik mij in de winkel laten vertellen dat je voor de oosterijkse landschappen beter een groothoeklens kan aanschaffen. Betreft het budget vóór een aanschaf is tot 600 euro.

Mijn vraag aan de echte vakmannen (of vrouwen). Kan ik met een van de bovenstaande telezoom objectieven landschappen fotograferen als je bijvoorbeeld het brandpunt laag houd? Om tevens dan ook in de Oosterijkse bossen natuurschoon naar binnen te halen met de zoom? Of moet ik dubbel investeren in zowel zoom als groothoek? Is er een goede combi voor 600 euro?

Of.................???? Dank je wel voor wat tips voordat ik ga shoppen. Ik schaf mijn in elk geval ook de Canon EF 50mm F/1.8 II aan voor het betere fragma werk van portretten of details van dichtbij.

Groetjes Wim

[mmk]

Oi,
Lastige vraag. Maar eigenlijk komt het er (zoals altijd ): wat wil je fotograferen? Ik denk dat de verkoper gelijk heeft als hij zegt dat je een groothoek nodig hebt daar, maar dat is je kitlens eigenlijk al en daar kun je prima plaatjes mee maken zeker in de buitenlucht. Dus moet je je zelf afvragen of je een tele nodig hebt. Wat wil je buiten landschappen nog meer op de plaat zetten?
Voor dieren, portretten en details in het landschap is een tele denk ik niet gek. Over de keus 70-200 of 70-300 zijn hier op het forum vele topics te vinden, wellicht dat die je verder kunnen helpen.

Oh ja en vergeet geen polafilters te kopen, daar krijg je plezier van daar in de Alpen.

[Sidonia]

Duidelijk stuk maar ik heb toch nog een vraag:

Wat is nu het verschil tussen de EF en de EF-S objectieven?

Ik bedoel, waarom wordt/is het EF-S objectief ontwikkeld terwijl je op je crop camera gewoon gebruik kunt maken van de EF objectieven? Er moeten waarschijnlijk meerdere verschillen zitten tussen beide objectieven maar ik zie dat zo een, twee, drie niet.

Of zijn de EF-S objectieven eigenlijk meer instappers/budget modellen?

[bramos_ditaljanos]

Ik denk, maar dat weet ik niet zeker, dat EF-S minder kwaliteit hebben aan de randen, omdat die toch wegvallen op 'n cropcamera. Dat scheelt dus productiekosten. (Maar als dit complete onzin is, please don't shoot me.)