http://www.eosdigitaal.nl/forum/viewtopic.php?t=66854
en wel
“Met een 40D en LiveView is front/backfocus veel beter te constateren dan met zo'n focustestkaart.
Vrijwel niemand volgt de gebruiksaanwijzing van de focustest naar de letter en rommelt maar wat aan.
Gevolg: een verkeerde conclusie.”
Ik heb dit als een uitdaging opgepakt en ben aan de slag gegaan. Mijn ervaring heb ik in het onderstaande verhaal neergelegd als een Nederlandse handleiding/tutorial voor het testen op front- en of backfocus.
Let wel, ik ben gewoon een collega fotograaf en niet afgestudeerd in fotografica.
Als mijn verhaal ergens onduidelijk is of misschien wel onjuist, dan wel aanvulling behoeft, hoor ik dat graag. Ik kan het dan aanpassen en hebben we met elkaar weer een stukje theorie/techniek voor een ieder toegankelijk gemaakt.
Front-/backfocus Test
Begin met het downloaden van het document Focus Test Chart op http://focustestchart.com/focus21.pdf
Lees het eens rustig door om de achtergrond van de test beter te begrijpen. Het is weliswaar geschreven met als voorbeeld het focussyteem van de Nikon D70, maar dat laat zich makkelijk vertalen naar andere camerasystemen.
Wat we echt nodig hebben, staat op pagina 18 van dit document en dat is de Test Chart zelf.
Als fotograaf heb je ongetwijfeld een printer waarmee je foto’s kunt afdrukken. Neem nu een stevige kwaliteit A-4 fotopapier en druk die pagina daar op af.
In het midden van het blad staat: Focus here, wat betekent “hier scherpstellen” Makkelijk toch?
Nou, niet helemaal, want je moet scherpstellen en fotograferen onder een hoek van 45 graden. Das nou weer jammer, maar dat valt op te lossen. Blad op tafel, camera op statief en met een gradenboog zorgen voor de juiste hoek. Dat kan en met een standaard objectief gaat dat wel lukken, maar met een grotere tele heb je wel een trapje nodig en moet je hopen dat het plafond hoog genoeg is.
Nee, dat doen we anders. We kopen, bij de Hema bijvoorbeeld, een witte, gladde, kunststof snijplank van 25x 30cm, een bus lijmspray voor papier op kunststof. Daarna nog even langs de bouwmarkt voor twee metalen hoekverbinders van 90 graden met zijden van gelijke lengte. Die ik heb gevonden, zijn 12,5 cm lang en 4,5 cm breed. Neem meteen een paar parkertjes mee, niet langer dan de dikte van plank+hoekijzer (je wilt ze niet aan de andere kant terug zien en voelen).
De Focus Test Chart plakken we netjes op de snijplank
[img]http://old.eosdigitaal.nl/forum/album_p ... _id=139604[/img]
en de hoekijzers bevestigen we met één zijde aan de onderkant van de achterzijde van de snijplank
[img]http://old.eosdigitaal.nl/forum/album_p ... _id=139605[/img]
Als we nu de plank laten rusten op de einden van de andere zijde van de twee hoekijzers, komt deze in een hoek van exact 45 graden te staan.
Even een stukje wiskunde dan. Per definitie is de som van alle hoeken in elke driehoek altijd 180 graden. Als twee zijden van de driehoek een gelijke lengte hebben, zijn de tegenover liggende hoeken ook gelijk. Nemen we dus een hoekijzer (ook wel hoekanker) met een hoek van 90 graden en gelijke lengten en zetten we die neer als driehoek dan zijn de hoeken (180-90) : 2 = 45 graden.
Natuurlijk kunnen ook andere materialen gebruikt worden, zoals een houten plankje of een glasplaat. Lijmen i.p.v. schroeven mag. Laat je creativiteit de vrije loop. Mijn constructie is slechts een voorbeeld. Wat niet veranderd mag worden, is de hoek van 45 graden. Het principe van de Focus Test Chart is daarop gebaseerd.
Een bouw tekening kan geleverd worden, maar kost circa € 1000,00. Moet dan namelijk eerst CAD-sofware kopen.
Goedkoper kun je het tekeningetje van Jvdh hieronder gebruiken.
Nu wordt het een stuk makkelijker. Plank op tafel, camera op statief recht ervoor. Meestal hebben statieven en/of statiefkoppen wel een waterpasleveltje. Zoniet, dan kun je altijd nog een waterpasje kopen dat op de camera in het flitsschoentje wordt bevestigd.
De testopstelling ziet er dan zo uit.
[img]http://old.eosdigitaal.nl/forum/album_p ... _id=139606[/img]
Klustechnisch zijn we er nu helemaal klaar voor. Je kunt nu met iedere camera/objectief combinatie aan de slag.
Het mooiste is nu om de camera te koppelen met de computer (EOS Utility), dan zie je het resultaat direct op grootbeeld. Hoe dat in zijn werk gaat, ga ik hier niet uiteenzetten. Daar zijn op het forum genoeg ander topics over te vinden.
Ook hier kan eindeloos discussie gevoerd worden over het gebruik van filters en de invloed daarvan op de kwaliteit van de opname. De opzet hier is het testen van puur het objectief, dus zonder filters of wat dan ook verder. Als je bij een geconstateerde front- of backfocus gaat reclameren, doe je dat ook zonder filters of andere toevoegingen aan het objectief.
Maar natuurlijk mag je na het officiële testen filters op het objectief schroeven om voor je zelf na te gaan of die nog invloed hebben op de scherpte. Overigens denk ik dan dat je dat op een andere, betere wijze kunt testen, maar dat gaat het bestek van dit onderwerp te buiten.
Dan is het nu tijd om met de camera/objectief combinatie de Test-constructie in beeld te nemen. Maak de uitsnede zodanig dat de hele Test Chart te zien, neem het dus ruim. Immers als de front- of backfocus 80 mm is, wil je dat ook echt zien als bewijs.
Let er goed op dat de afstand zodanig is dat de focussysteem nog werkt. Dus niet te dichtbij. Even testen dus.
Handig is ook om links onder een plakkertje mee te fotograferen waarop informatie staat welke camera en welk objectief is gebruikt voor de opname.
De gelukkigen onder ons die een camera met micro-adjustment hebben, kunnen na correctie bij een volgende opname ook de instelling daarvan vermelden.
Voor micro-adjustment beveelt Canon overigens een voorwerpsafstand van ongeveer 50x de brandpuntsafstand aan.
Als we het object goed in beeld hebben, moeten we de camera instellen. Zorg in ieder geval voor ruim voldoende licht. Flitsen mag, maar houdt er rekening mee dat er daarnaast voldoende licht is om het focussyteem goed zijn werk te laten doen. Verlicht zoveel mogelijk recht van voren. Ook nu weer even testen.
We stellen de camera in op diafragma voorkeuze (de A van aperture priority) en dan het diafragma zo ver mogelijk open (= klein getal). Voor deze test moeten we namelijk een zo gering mogelijke scherptediepte (DOF of depth of field voor de echte kenner) hebben.
ISO 100 of maximaal 200, hoger liever niet want dat duidt op weinig licht. We willen geen korrel (sorry: ruis), want dat verdoezelt de scherpte en scherpte is wat we willen zien en liefst op de goede plek.
Nu komen we bij nog een heel belangrijk punt, namelijk het focus gebied, je weet wel, die rode blokjes die in de zoeker verschijnen als je gaat scherpstellen. Daarvoor gaan we op de camera het centrale focuspunt (het middelste blokje) instellen. Het waarom zal ik niet verder uitleggen, want dat lijkt me duidelijk. Ik meld het alleen om niet te vergeten. Als je wilt weten hoe je dat moeten instellen, heb ik maar één advies: RTFM of wel lees de handleiding van je camera. Als je er echt niet uitkomt, wil ik hem tegen betaling wel komen voorlezen.
Geef de scherpstelring op de camera nog even een draai zodat ie uit focus is, dan weet je zeker dat het focussysteem bij de opname aan het werk gaat/moet.
De methode van de lichtmeting is verder niet interessant. Als je maar zorgt voor een voldoende helder beeld.
Dan is het nu een kwestie van foto’s maken. Je kunt extra bewegingonscherpte voorkomen door een afstandsbediening te gebruiken. Ook kun je de spiegel nog opklappen.
Hoe? Zie handleiding.
Maak tenminste 3 opnamen en stel voor elke opname het objectief op oneindig.
Dan wordt ook duidelijk of de AF steeds dezelfde focusafstand pakt.
Let er wel op dat je bij niet-FTM (*) objectieven (die zonder ringtype-USM) eerst het MF/AF schakelaartje op MF zet voor je op oneindig instelt!
De overbrenging is niet bedoeld voor handscherpstelling als de schakelaar op AF staat; je kunt speling in de overbrenging verwachten als je dat vaak doet (en dus een onvoorspelbaar AF-resultaat).
Als de foto uiteindelijk gemaakt is, wordt het een kwestie van beoordelen. De bedoeling is dat het centrale deel waarom je focust met het centrale focuspunt ook inderdaad scherp in beeld komt. Over een afwijking van 2mm naar voor of naar achter, hoef je je niet echt zorgen te maken zolang de centrale tekst nog binnen het scherptegebied valt.
Zeker bij objectieven met een langere brandpuntafstand (meer mm’s) is er vrijwel altijd een lichte verschuiving naar achteren waar te nemen.
Bij zoomobjectieven zou het best kunnen dat er verschillen tussen kortste en langste brandpuntsafstand te zien is.
Canon beveelt het testen op de langste brandpuntsafstand aan (logisch eigenlijk: de scherptediepte is dan het kleinst).
Als er sprake is van een grotere afwijking, dan is het testen van meerdere camera/objectief combinaties wenselijk. Als dezelfde afwijking wordt aangetroffen bij het gebruik van meerdere objectieven, dan is de camera naar alle waarschijnlijkheid de boosdoener. Is er met één objectief een significante afwijking, dan zal de oorzaak in dat objectief gezocht moeten worden. Als er verschillende uitkomsten worden verkregen, wordt het vinden van de oorzaak lastiger, maar misschien valt er toch een lijn in te ontdekken. Vaak zul je dan aan de slag moeten met meerdere camera’s en/of objectieven.
Kom je er zelf niet uit, ga dan met je afdrukken naar een betrouwbare fotowinkel of reparatiebedrijf. Je kunt het ook op het Forum als vraag neerleggen. Er is vast wel iemand in jouw omgeving die je een helpende hand wil toesteken.
Succes !
* FTM = Full Time Manual, d.w.z. dat onbeperkt handmatig scherpstellen mogelijk is.
